Waar je bij een vertaling op moet letten.
Herken je dit? Je hebt een tekst die naar het Duits vertaald moet worden en je eerste gedachte is: ‘Ik vraag wel even of die Duitse collega/buurman/vriend het voor me kan doen’. Je collega wordt immers al betaald om zijn best te doen, terwijl een vriend of buurman met een flesje wijn al snel tevreden zal zijn. Iedereen blij, toch?
Stel je deze drie vragen
Misschien niet. Want goedkoop blijkt nogal eens duurkoop. Zo houd je mogelijk niet alleen een collega van het werk af – tijd die beter besteed had kunnen worden aan werk waarin die collega (wel) uitblinkt – de vraag is ook of je er een vertaling voor terug krijgt die de doelgroep überhaupt aanspreekt.
Er is dus een afweging te maken: volstaat het wanneer een Duitser de inhoud van de tekst enigszins kan begrijpen, of moet de tekst die Duitse klant echt grijpen en ‘m helemaal van een product of dienst overtuigen?
In het eerste geval zal de vertaling door een Duitse collega of vriend misschien wel voldoende zijn. In het tweede geval adviseer ik je om eens over de volgende drie punten na te denken:
- In hoeverre kun je de (schriftelijke) taalvaardigheid van je collega/vriend inschatten?
- Heeft die persoon de tijd en rust om zich volledig op het vertalen te concentreren?
- En heeft degene eigenlijk wel zin in de opdracht, vindt hij of zij vertalen leuk?
Talenknobbel
Duitsers zijn over het algemeen nogal precies. Grammaticaal incorrecte en stilistisch rare teksten zullen daarom al snel onprofessioneel overkomen en de lezer juist afstoten. Een professionele vertaler* heeft een talenknobbel, is dagelijks met zijn doeltaal (idealiter ook zijn moedertaal) bezig en kent alle komma-, stijl- en andere regels (of weet wanneer die op te zoeken).
Ook de zogenaamde ‘valse vrienden’ (‘Ich habe ein Auto gekocht!’ En smaakt het? 😉 gekocht = gekookt) en kleine nuanceverschillen tussen het Nederlands en Duits brengt een vertaler probleemloos over. Terwijl die Duitse collega of vriend, die inmiddels vaker Nederlands dan Duits spreekt en leest, al snel een Nederlandse uitdrukking letterlijk in het Duits overneemt (‘Die Info habe ich aufgesucht nachgeschlagen’).
Tijd en rust
Bij een vertaling zijn tijd en rust belangrijk om de consistentie in (langere) teksten te kunnen waarborgen. Als het vertalen vaak onderbroken moet worden, omdat bijvoorbeeld de telefoon onophoudelijk rinkelt of de kinderen om aandacht vragen, gebeurt het al gauw dat een woord de tweede keer anders vertaald wordt dan de eerste. Dit zorgt dan vervolgens bij de lezer voor verwarring (‘Zijn die Lehrer en Dozent nou dezelfde persoon of niet?’).
Veel vertalers maken sowieso gebruik van een vertaalprogramma (in vertalerstermen: een CAT-tool). Belangrijke termen die vaker terugkomen, kunnen zo consistent worden vertaald. Dit is handig als je veel tekst laat vertalen en een uniform beeld in het Duits wilt overbrengen.
Motivatie
En wat ‘zin in vertalen’ hiermee te maken heeft? Nou, iemand die z’n werk leuk vindt, stopt er in het algemeen meer tijd en moeite in en levert dus betere kwaliteit. Een vertaler heeft niet voor niets voor het vak van vertaler gekozen en een vertaalopleiding gevolgd. Hij of zij vindt dit werk leuk, terwijl die collega misschien liever met mensen of spreadsheets bezig is dan met tekst.
Kortom, een vertaler houdt zich graag met taal bezig en is daarom ook gemotiveerder dan een Duitser die het erbij doet. Hij of zij kan zich helemaal op het vertalen focussen en doet zijn best om een aansprekende vertaling af te leveren. Bovendien kan een vertaler in het algemeen goed inschatten of een bepaalde tekst letterlijk vertaald moet worden of dat misschien een ‘culturele vertaalslag’ (een transcreation) beter is.
Meer weten over hoe een vertaler werkt?
Bekijk mijn veelgestelde vragen of stuur me een bericht.